De geboorte van Jezus

In de tijd dat Keizer Augustus regeerde, werd bevel gegeven dat er een volkstelling moest plaatsvinden in het hele Romeinse rijk. Joseph, een rechtvaardige man van de stam van David, moest samen met zijn verloofde Maria, die zwanger was, naar Bethlehem reizen. Maria was een maagd, en haar zwangerschap werd door de Heilige Geest verwekt. Dit was de vervulling van de profetieën uit de Heilige Schrift, waarin is aangekondigd dat de Messias uit Bethlehem zou komen.

Toen zij in Bethlehem arriveerden, was de stad vol mensen. De herbergen waren vol, en er was geen plaats voor hen. Vermoeid van de reis en het oncomfortabele weer, vonden ze uiteindelijk onderdak in een stal. Daar, omringd door dieren, bracht Maria haar eerste zoon ter wereld. Ze wikkelde Hem in doeken en legde Hem in een kribbe, een bescheiden begin voor de Koning der koningen.

Terwijl Maria en Joseph zich voorbereidden om zich aan het ouderschap te wijden, waren er in de velden nabij Bethlehem herders die de nacht doorbrachten met het hoeden van hun schapen. Plotseling verscheen een engel toen de hemelse boodschap hen bereikte. De glorie van de Heer omhulde hen, en zij waren met grote vrees vervuld.

Maar de engel zei tot hen: "Vrees niet, want zie, ik breng u goede boodschap van grote vreugde, die voor heel het volk zal zijn. Want heden is u de Heiland geboren, die is Christus, de Heer, in de stad van David. En dit zal voor u het teken zijn: u zult een Kind vinden in doeken gewikkeld, en liggend in een kribbe."
Terwijl de engel sprak, kwam er een heel leger van de hemelse legers, lovend God en zeggend: "Eer zij God in de hoogste hemel, en vrede op aarde, in de mensen een welbehagen."

De herders, diep geraakt door deze boodschap, besloten om naar Bethlehem te gaan en het Kind te bewonderen dat hen was aangekondigd. Ze vonden Maria en Joseph, en het Kind dat in de kribbe lag, precies zoals de engel had verteld. Vervuld van blijdschap vertelden ze iedereen wat hen was gezegd over dit bijzondere Kind.

Niet lang daarna kwam de tijd dat de koning Herodes op de hoogte werd van de geboorte van een nieuwe koning. Bezorgd over zijn koninkrijk stuurde hij drie wijze mannen uit het oosten naar Bethlehem om het Kind te vinden. Deze wijzen, geleid door een stralende ster, kwamen van verre reisden om de Eredienst en geschenken van goud, wierook en mirre te brengen aan de pasgeboren Koning.

Herodes, terwijl hij verborgen haat koesterde, gaf opdracht om alle kinderen in Bethlehem onder de twee jaar te doden, maar Maria en Joseph ontvingen een waarschuwing in een droom. Gehoorzaam verhuisden ze naar Egypte om hun Kind te beschermen, totdat het veilig was om terug te keren naar hun land.

Het verhaal van de geboorte van Jezus, een gebeurtenis die de geschiedenis zou veranderen, begon in een stal, omringd door dieren en herders, met de aankondiging van de engel en de aanbidding van de wijzen. Dit was het begin van een nieuw tijdperk, een tijd waarin mensen zouden leren over liefde, genade, en verlossing door de komst van de Heiland.

De boodschap van hoop en vreugde die met de geboorte van Jezus kwam, blijft een baken van licht voor de wereld, die door zijn leven en boodschap zou worden getransformeerd.

Referenties van de teksten

1. Aankondiging van de geboorte aan Maria
- Referentie: Lukas 1:26-38
- De engel Gabriël wordt naar Maria gestuurd om haar te vertellen dat ze zwanger zal worden door de Heilige Geest en dat ze een Zoon zal baren, die Jezus heet.

2. De reis naar Bethlehem
- Referentie: Lukas 2:1-5
- Keizer Augustus beveelt een volkstelling, en Joseph reist met Maria naar Bethlehem, omdat hij van de stam van David is.

3. De geboorte van Jezus
- Referentie: Lukas 2:6-7
- Terwijl ze in Bethlehem zijn, bevalt Maria van haar eerste kind, Jezus, en legt Hem in een kribbe omdat er geen plaats is in de herberg.

4. Aankondiging aan de herders
- Referentie: Lukas 2:8-14
- Engelen verschijnen aan de herders in de velden en kondigen de geboorte van de Heiland aan met een boodschap van vreugde.

5. De herders bezoeken Jezus
- Referentie: Lukas 2:15-20
- De herders gaan naar Bethlehem en vinden het Kind, en ze vertellen iedereen wat de engelen hen hebben gezegd.

6. De wijzen uit het Oosten
- Referentie: Matteüs 2:1-12
- Drie wijzen, geleid door een ster, komen naar Jeruzalem en vragen naar de pasgeboren koning der Joden. Ze brengen geschenken van goud, wierook en mirre.

7. Herodes en de dreiging
- Referentie: Matteüs 2:13-15
- Herodes, bezorgd over de geboorte van de nieuwe koning, geeft de opdracht om alle jongens in Bethlehem onder de twee jaar te doden. Maria en Joseph vluchten naar Egypte om Jezus te beschermen.

8. De terugkeer naar Nazareth
- Referentie: Matteüs 2:19-23
- Na de dood van Herodes keren Maria en Joseph terug naar Israël en vestigen zich in Nazareth.

Kritische noot

Het verhaal van de geboorte van Jezus, zoals weergegeven in de evangeliën van Matteüs en Lucas, heeft door de eeuwen heen een diepgaande invloed gehad op de christelijke traditie en de bredere cultuur. Het is belangrijk om echter enkele kritische overwegingen te maken bij het interpreteren van deze teksten.

1. Bijbelse historici en de interpretatie van de verhalen: 

Veel bijbel onderzoekers en historici wijzen erop dat de geboorteverhalen sterk beïnvloed zijn door bestaande tradities en mythologieën uit de tijd. De concepten van wonderbaarlijke geboorten, zoals dat van helden of goddelijke figuren in andere culturen, kunnen de wijze waarop de geboorten in het oude testament en de evangeliën zijn opgetekend hebben beïnvloed. Dit roept vragen op over de historische nauwkeurigheid van de teksten.

2. Symboliek en theologie: 

De geboorte van Jezus wordt vaak gezien als een symbolische gebeurtenis vol theologische betekenissen, zoals het idee dat Jezus de "Heiland" of "Verlosser" is. Dit kan leiden tot interpretaties die meer gericht zijn op de spirituele of ethische leringen van Jezus dan op de feitelijke historische omstandigheden van zijn geboorte. De nadruk op zijn goddelijke afkomst kan de soms menselijke realiteiten van zijn leven en de context waarin hij opgroeide verhullen.

3. Gender- en sociale overwegingen: 

De verhalen van de geboorte van Jezus, vooral de rol van Maria, hebben ook geleid tot discussies over gender en de plaats van vrouwen in de religieuze narratieven. Maria wordt vaak verheerlijkt als de maagd die de Zoon van God baart, maar critici wijzen erop dat haar mogelijkheden en levendige menselijke ervaring soms onderbelicht blijven. Dit roept vragen op over de representatie van vrouwen in religieuze teksten en het belang van hun verhalen in de bredere context.

4. Apartheid van de herders en de wijzen: 

De vele verschillende figuren in het verhaal — van herders tot wijzen — weerspiegelen verschillende sociale en economische achtergronden. Dit kan als een krachtige boodschap van inclusiviteit worden geïnterpreteerd, maar het kan ook vragen oproepen over de toevalligheden van wie wordt gekozen om deel uit te maken van het verhaal. De voorkeur voor bepaalde groepen kan leiden tot een onvolledig beeld van de gemeenschap rondom de geboorte van Jezus.

5. Culturele en historische context: 

Het is belangrijk de verhalen in de context van hun tijd te plaatsen. De impact van de Romeinse overheersing, de joodse religieuze context en de verwachtingen rond de Messias kunnen ons helpen begrijpen waarom dit verhaal op een bepaalde manier is opgesteld. Het verhaal is niet enkel een religieuze overlevering, maar ook een reflectie van de sociale, politieke en economische omstandigheden van de tijdgenoten van Jezus.

In conclusie, terwijl de geboorteverhalen van Jezus een centrale plaats innemen binnen de christelijke leer en grote betekenis hebben voor miljoenen gelovigen, is het ook van belang deze verhalen met een kritische en contextuele lens te bekijken. Dit bevordert een dieper begrip van de tekst zelf en de complexe dynamieken die religieuze narratieven met zich meebrengen.

Verschillen tussen de schrijvers;

1. Plaats van geboorte
- Matteüs: Jezus wordt geboren in Bethlehem, maar het verhaal focust meer op de vlucht naar Egypte en de terugkeer naar Nazareth (Matteüs 2:1, 2:19-23).
- Lucas: Jezus wordt ook in Bethlehem geboren, maar legt meer nadruk op het verhaal van Maria en de herders (Lukas 2:4-7). Lucas benadrukt dat ze daarna naar Nazareth gingen.

2. Aankondiging van de geboorte
- Matteüs: De aankondiging van Jezus' geboorte aan Joseph gebeurt door een engel in een droom (Matteüs 1:20-21).
- Lucas: Maria ontvangt de boodschap van de engel Gabriël rechtstreeks (Lukas 1:26-38), en ze is het belangrijkste personage in dit verhaal.

3. De wijzen vs. de herders
- Matteüs: Het verhaal richt zich op de wijzen (Magi) die vanuit het oosten komen om Jezus aanbidden en hem geschenken aanbieden (Matteüs 2:1-12).
- Lucas: Het verhaal bevat de herders die door engelen worden gewaarschuwd en naar Bethlehem komen om het pasgeboren Kind te aanbidden (Lukas 2:8-20). Er wordt geen vermelding gemaakt van de wijzen.

4. De vlucht naar Egypte
- Matteüs: Na de geboortedetails vertrekt Joseph met Maria en Jezus naar Egypte om hen te beschermen tegen koning Herodes, die alle pasgeboren jongens in Bethlehem wil doden (Matteüs 2:13-15).
- Lucas: Deze vlucht naar Egypte komt niet voor. Lucas vermeldt alleen dat de familie na het heiligdom naar Nazareth terugkeert (Lukas 2:39).

5. De tijdlijn
- Matteüs: Er wordt gesuggereerd dat de bezoeken van de wijzen enige tijd na de geboorte plaatsvinden, wat leidt tot de genocide van de jongen in Bethlehem, waarbij alle jongens onder de twee jaar worden gedood (Matteüs 2:16).
- Lucas: Het geboorteverhaal verloopt in een meer chronologische volgorde zonder de implicatie dat er veel tijd verstrijkt tussen de geboorte en de daaropvolgende gebeurtenissen (Lukas 2:1-20).

6. De familiedynamiek en de rol van Joseph
- Matteüs: Joseph speelt een belangrijke rol in het verhaal als de beschermer van het gezin, geleid door dromen.
- Lucas: Het verhaal is meer gefocust op Maria en haar ervaringen, met Joseph als een ondersteunende figuur, minder nadruk op zijn dromen of leiding.

Conclusie

Hoewel beide evangeliën de geboorte van Jezus in Bethlehem bevestigen als een fundamentele gebeurtenis, verschillen ze in hun nadruk, de betrokken figuren en enkele cruciale gebeurtenissen rondom de geboorte. Dit benadrukt de diversiteit van de vroege christelijke traditie en de verschillende theologische doelen die de schrijvers probeerden te bereiken in hun verhalen.